Cultuurverschillen

Toen we ons net verdiepten in het eventuele leven in Zweden en in de jaren van voorbereiding en uiteindelijke uitvoering dacht ik altijd dat er wb cultuur niet zoveel verschil was tussen Nederland en Zweden. Maar zo langzamerhand bemerk ik eigenlijk steeds meer verschillen. Door deze verschillen besef ik dat ik dus ook nooit een echte "zweedse" zal kunnen worden. En bemerk ik ook dat ik ook best trots ben op mijn eigen cultuur. Maar ook dat het enorm leuk is zo te leven in een andere cultuur en elke dag iets nieuws te leren in het nieuwe leven.

Daarom waag ik er eens een blogje aan om op subtiele wijze eens wat verschillen te benoemen.

Ziek en zeer

Altijd gedacht dat de zweden nog wel iets van een vikingverleden in zich zouden hebben maar dat valt even vies tegen. Eigenlijk is het best een "soft"volkje. Ze zijn snel ziek en altijd, chronisch moe. Het standaard antwoord als je vraagt hoe het gaat is "trött". (moe) Verder zijn ze als de dood dat ze besmet worden met welk willekeurig (on)schuldig virusje dan ook. Als ze verkouden zijn blijven ze uit je buurt en geven ze absoluut geen knuffel of hand. Noem je het woord "buikgriep"iets te hard dan wordt je bijna aangekeken alsof je rondloopt in een drukke winkelstraat met "de pest". 1x diarree betekent standaard 48 uur thuisblijven. 1 x spugen, zelfde verhaal. Of het nu buikgriep is of niet, ze gaan van het ergste uit. Ik denk dus dat hier in Zweden heel wat belastinggeld opgaat aan al dit kleine ziek en zeer. Als e een afspraak hebt voor bv een etentje en iemand in het gezin is geveld door de buikgriep dan wordt alles afgezegd en kun je niemand ontvangen omdat het zo zou kunnen zijn dat je besmet kan worden. Ik heb het meegemaakt dat een collega tijdens dienst hoorde van haar man dat haar dochtertje een keer had gespuugd en niet zo lekker was waarop ze naar het inzetburo liep om door te geven dat het eventueel zo zou kunnen zijn dat ze de volgende ochtend ziek zou kunnen zijn en dat ze daarvan alvast op de hoogte waren om eventueel iemand op te kunnen roepen.

Ik schoot in de lach maar iedereen keek mij bloedserieus aan en zaten te knikken naar haar zo van "goed meegedacht"....

Er is hier ook een wet in zweden die er voor zorgt dat je thuis mag blijven, betaald, als je kind ziek is. En dan bedoel ik niet ernstig ziek zoals wij bv zorgverlof kennen. Nee, gewoon verkouden, wat dan weer betekend dat je absoluut liever niet op school gezien wordt omdat je de rest zou kunnen besmetten met alle afschuwelijke gevolgen van dien. Maar goed kind verkouden of buikgriepje of gewoon griepje....dan overleggen papa en mama even wie van de 2 er vandaag een VAB-dag zal nemen. VAB betekent Vård av barn....zorg voor kind. Is besloten wie er thuisblijft dan bel je naar je werk en zeg je dat je vandaag VAB't. Daarna meld je het via de computer of nog moderner waar nu in de herfst veel reklame voor wordt gemaakt op de radio via de gedownloade app op je telefoon. Je krijgt dan via de verzekeringskassa...(De instantie die zorgt draagt voor alle vergoedingen in zweden) gewoon je salaris doorbetaald. Zo simpel, kind kan de was doen....of de ouders tijdens het Vabben...

Als je dus verteld dat dat in NL absoluut niet zo gaat dan kijken ze je aan of ze water zien branden... hetzelfde is dat met het zwangerschapsverlof, ziektekostenverzekering, kosten van kinderopvang etc etc. Soms zijn de zweden net iets te verwende kinderen, wat mij dan op het volgende onderwerp brengt....

Kinderen

Positief is dat er in Zweden erg zuinig wordt omgegaan met de kinderen. Net als in NL natuurlijk maar ook hier is het wat op het "softe"af. Mijn ervaring en die van onze kinderen is dat als je op school in Nederland zegt dat je niet erg lekker bent dat juf of meester dan zegt. "neem even glaasje water, of blijf maar even binnen in de pauze, dan zien we daarna even hoe het gaat". Hier is de eerste vraag "moeten we naar huis bellen?" Dit merkten wij vooral in het begin na onze emigratie. Kinderen zaten natuurlijk nog niet optimaal in hun vel en waren schrikbarend vaak "ziek". Tot we erachter kwamen dat er wel erg snel het besluit wordt genomen om naar huis te bellen zodat ze opgehaald moeten worden.

Toen ik dus een keer toen de juf van merel belde vroeg of ze het niet even aan kon kijken kreeg ik een wat twijfelachtige reaktie. Ik heb uitgelegd dat ik dacht dat Merel wat snel opgaf als het misschien moeilijk was en dat ik dacht dat het niet hielp om haar dan steeds naar huis te halen. Verder had ik toen ook geen auto en dus had ik geen mogelijkheid haar te halen. Gevolg....een onzekere juf die mij even Merel??? aan de telefoon gaf..."zeer verontwaardigde en boze Merel"....Maar dezelfde erg zieke merel kwam een paar uur later kerngezond en met een lach de bus uitstappen.... Een typisch gevalletje schoolziek dus....

huiswerk zijn ze ook erg gevoelig voor. Niet teveel vragen van de kinderen. De maatschappij die hier wat minder streberig is die staat ons erg aan. Er is minder competitie wat nivo betreft en kinderen hebben langer de tijd om te laten zien wat hun "nivo" is. Maar iets meer huiswerk mag wel. Je mag absoluut niet meer dan 2 toetsen (en wat heet toets...) in de week krijgen. En straffen is een vies woord. Althans op school. Onze kinderen vertellen vaak dat je bepaalde dingen in NL echt niet moest proberen bij leraren op school.

Eten

De zweden zijn trots op hun eten. Eten is belangrijk en een veel besproken onderwerp. Recepten worden uitgebreid uitgewisseld en besproken. Veel maaltijden zijn gekoppeld aan bepaalde feestdagen en waag het bij wijze van spreke niet om hier vanaf te wijken. Voorbeel is de kerstmaaltijd "julbord" wat ik vorig jaar heb beschreven.

Maar ik heb wel een aantal keren ervaren dat het een wel wat "wat de boer niet kent dat vreet ie niet"maatschappij is...

En eerlijk gezegd vind ik de zweedse keuken nou niet heel erg bijzonder. Ze hebben lekkere dingen hoor, zonder meer maar om er nou zooo lang over te praten...

Het is vaak hetzelfde. Drink je met kerst "julmust", een soort cola maar dan met een wat kaneelachtige smaak... dan drink je met pasen "påskmust" , wat precies hetzelfde is alleen het etiket op de fles is anders.

De zweedse trots is "smörgåstårta" . Dit is vertaald "broodtaart".  Het is een taart opgemaakt van boterhammen met daartussen lagen met verschillende mogelijkheden aan vulling. Kan met vis, of groenten. Maar in ieder geval veel mayonaise. Ik vind het wel wat van een slaatje hebben. De taart wordt helemaal bekleed met mayonaise en dan belegd met bijvoorbeeld garnalen, ham, kaas. Dit eet je bij speciale gelegenheden. Verjaardag, afscheid, bruiloft... Als je zo'n taart koopt bij een speciale zaak dan betaal je behoorlijk veel geld. Vorige week heb ik er voor het eerst een geproefd omdat daar geen vis in zat en ik vond het heel erg lekker.

Euthanasie

Daar zijn de Zweden erg in geinteresseerd maar het is tegelijk ook doodeng. Ze staan erg achter hun cultuur waar het nog steeds verboden is. Ze vinden het iets engs en het idee leeft hier nog dat je in NL zomaar "dood" mag als je dat wilt. Ik heb dus ook al meerdere malen uitgelegd hoe het gaat in NL en dat het echt niet iets is wat zomaar beslist wordt. Als je het dan goed hebt uitgelegd zien sommige er het goede wel van in maar blijven toch wat twijfelachtig.

Drugs

Begin over het gebruik van drugs, als bv softdrugs en hier in Vimmerby schrikken ze zich rot. Want dat is echt fout en doodeng enz enz. Wat ik dan weer zo hypocriet vind omdat men hier zich bij iedere willekeurige gelegenheid behoorlijk volgiet met allerlei soorten drank. Drank is dan ook volledig geaccepteerd en ik denk dat de zweden behoorlijke innemers zijn. Ze kunnen ook alles door elkaar drinken. De feesten die wij hebben meegemaakt daar valt mijn mond open van de hoeveelheid en de soorten alcohol die worden gedronken.  Maar als je het over A'dam hebt of NL dan praten ze er soms over alsof iedereen in NL met een joint in zijn mond loopt. Ook op dit gebied is de Zweed wat "bekrompen"...

Tot zover even een paar leuke cultuurverschillen in het kort uitgelegd. Ik ben dus van mening dat de zweden soms wat kortzichtig zijn en niet altijd weten wat er in de grote boze wereld gebeurd. Maar natuurlijk snap ik dat het bv in de grote stad anders zal zijn. Verder probeer ik ze soms subtiel duidelijk te maken dat ze echt boffen in een land waar zoveel hele goede sociale voorzieningen zijn...